Tin Tức
Đền Tuần Quán, nơi thờ Bà Lớn Tuần Lẫm Sơn Công Chúa
Th11
Giới thiệu Đền Tuần Quán
Đền Tuần Quán là một di tích lịch sử văn hóa có địa chỉ tại phường Yên Ninh thuộc thành phố Yên Bái, tỉnh Yên Bái. Đền đã được UBND tỉnh Yên Bái công nhận là si tích lịch sử văn hóa thuộc cấp tỉnh vào ngày 5 tháng 2 năm 2005.
Đền Tuần Quán còn có tên gọi khác như: Đền thần Diệp Phu Nhân Bách Lẫm hay Đền Vệ Quốc, Đền Quốc Mẫu Thánh Ân.
Lịch sử và sự tích Đền Tuần Quán
Dựa theo nội dung hai cuốn sách Hưng Hóa Phong Thổ Lục dưới triều nhà Lê và Đại Nam Nhất Thống triều nhà Nguyễn thì Đền Tuần Quán được gọi với cái tên là “Đền thần Diệp Phu Nhân Bách Lẫm”. Vào cuối thế kỷ 18, đền thường được người dân gọi với cái tên “Miếu Quán Tuần”. Tới cuối thế kỷ 19 cho tới nay, cái tên Đền Tuần Quán mới trở thành cái tên chính thức cho ngôi đền này.
Đền Tuần Quán trước đây thuộc tổng Bách Lẫm, huyện Trấn Yên, tỉnh Hưng Hóa, ngày nay là phường Yên Ninh thuộc thành phố Yên Bái. Theo ghi chép lại rằng, Đền được xây dựng từ đầu thế kỷ 15 và thờ Thánh Mẫu Liễu Hạnh, truyền rằng bà chính là Quỳnh Hoa công chúa trên trời xuống “Hộ quốc tý dân”. Bà đã lên vùng đất Yên Bái hiển ứng tại Đền Tuần Quán hóa thành một cụ già giúp dân lành chữa bệnh, cứu người hoạn nạn, trừ gian diệt bạo… tại vùng đất này. Chính vì vậy mà vào năm Cảnh Hưng thứ 44, vua Lê Hiển Tông đã ban sắc phong là “Đức chúa Quốc Mẫu Hoàng Ân Phương Dung” và được nhân dân tôn là Thánh Ân tại chính ngôi đền Tuần Quán này.
Trải qua nhiều giai đoạn lịch sử khác nhau, Đền Tuần Quán không chỉ trở thành nơi diễn ra các hoạt động tâm linh của rất nhiều các tín đồ Phật tử mà còn là nơi đánh dấu cột mốc những sự kiện quan trọng của đất nước gắn với tên tuổi hào hùng của những anh hùng dân tộc. Theo bản ghi chép “Hồ sơ Di tích đền Tuần Quán” có ghi vào chiều ngày 9 tháng 2 năm 1930 rằng, nơi đây đã trở thành nơi mà các chí sĩ yêu nước của Việt Nam Quốc dân Đảng tại Phú Thọ chọn làm nơi bái lễ trước khi thực hiện cuộc khởi nghĩa Yên Bái diễn ra sau đó.
Năm 1940, hai đồng chí là Hoàng Văn Thụ và Bùi Đức Minh đã tới khu vực Tuần Giáo và chọn đền làm nơi nghỉ chân trước khi sang Vân Nam – Trung Quốc gặp Bác Hồ. Đền là nơi thông tin cho nhân dân biết nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa được thành lập vào ngày 2 tháng 9 năm 1945 và cũng được chọn làm chi nhánh quyên góp trong “tuần lễ vàng” ủng hộ cho cuộc kháng chiến của Chính phủ. Năm 1946, đền là điểm tập kết quân của các đơn vị Vệ quốc đoàn thuộc Chiến khu 1 trước khi tấn công phản động, giải phóng tỉnh lỵ. Từ những năm 1947 tới 1954, đền thuộc khu vực phòng thủ quân sự quan trọng để bảo vệ thị xã Yên Bái (nay là thành phố Yên Bái).
Trải qua nhiều cuộc chiến tranh và những biến cố lịch sử mà hiện nay ngôi chúa đã bị hư hại rất nhiều. Chính vì để giữ gìn những giá trị văn hóa mà vào năm 1998, UBNd tỉnh Yên Bái đã cấp phép cho việc trùng tu và tôn tạo lại di tích Đền Tuần Quán ngay trên chính nền đất cũ với tổng diện tích là 1660 mét vuông.
Những nhân vật được thờ tại Đền Tuần Quán:
- Mẫu Liễu Hạnh: Đây là vị thần cao nhất ở đền Tuần Quán.
- Chầu Đệ Nhị – Bà Lớn Tuần Lẫm Sơn Công Chúa
- Ngũ vị tôn ông
- Các ông Hoàng
- Đức Thánh Trần, người đa có nhiều công lao trong việc chống giặc ngoại xâm.
Hiện vật còn được lưu lại tại đền
Tới ngày nay tại đền Tuần Quán còn lưu giữ được 10 đạo sức phong trải qua các thời kỳ, 3 bức hoành phi câu đối. Các hiện vật được làm bằng đồng như: thau, chuông, đài nến, lư hương, bát hương, hạc đồng, bát bửu… Các hiện vật làm bằng gỗ như: Hoành phi, câu đối, tượng. Các hiện vật bằng gốm sư như: chum nước thờ, bát hương, lọ hoa, lộc bình. Tất cả gồm 31 hiện vật bằng gỗ, 15 hiện vật bằng gốm sứ và 21 hiện vật bằng đồng.
Hướng dẫn di chuyển tới Đền Tuần Quán từ Hà Nội
Để có thể di chuyển từ Hà Nội tới đền Tuần Quán các bạn có thể tham khảo lộ trình như sau:
Nếu di chuyển bằng xe oto cá nhân, xe khách các bạn có thể tham khảo lộ trình sau: Xuất phát từ Hà Nội theo đường cao tốc Nội Bài – Lào Cai tới trạm thu phí IC12 (Nút giao với đường Âu Cơ tại Minh Quân, Trấn Yên, Yên Bái) rẽ vào đường Âu Cơ rồi đi thẳng tới chân cầu Văn Phú thì rẽ trái vào đường Hoàng Quốc Việt rồi tới Cầu Tuần Quán là tới đền nằm ngay cạnh bờ sông Hồng gần cầu Tuần Quán.
Nếu di chuyển bằng tàu hỏa: Các bạn có thể đặt hoặc mua vé chặng Hà Nội – Yên Bái tại ga Hà Nội với giá vé dao động vào khoảng 125.000 vnđ khoang ghế ngồi mềm điều hòa tới 250.000 khoang giường nằm điều hòa. Sau khi tới ga Yên Bái hãy tiếp tục bắt xe taxi hoặc xe máy để có thể tới đền Tuần Quán nằm cách ga khoảng 4km.
Các lễ hội khác trong năm tại đền Tuần Quán
Tại Đền Tuần Quán hằng năm ngoài ngày chính hội ngày 3 tháng 3 âm lịch còn có các lễ hội như:
- Lễ năm mới (Giao thừa)
- Lễ rằm tháng giêng (lễ thượng Nguyên)
- Giỗ Mẫu
- Giỗ bà lớn Tuần, lễ vào hạ ngày 1/4
- Giỗ Quan lớn Tuần ngày 25/5
- Tiệc cô Ba ngày 12/6
- Tiệc Quan tam phủ ngày 24/6
- Lễ đón thu ngày 1/7
- Giỗ Quan Hoàng Bảy ngày 17/7
- Giỗ Đức Thánh Trần ngày 20/8
- Tiệc Cô Chín ngày 9/9
- Tiệc Quan Hoàng Mười ngày 10/10
- Tiệc quan Đệ Nhị ngày 11/11
- Lễ Giáp ấn ngày 20/12
Ngày tiệc Bà Lớn Tuần Lẫm Sơn Công Chúa
Lẫm Sơn Công Chúa được thờ chính tại đền Tuần Quán. Lễ hội chính tại đền từ ngày 1 tới ngày 6 tháng 3 âm lịch hằng năm được chọn là ngày tiệc của Bà Lớn Tuần Quán và Thánh Mẫu Liễu Hạnh. Trong ngày này các hình thức sinh hoạt văn hóa mang đậm dấu ấn dân gian được tổ chức nơi đây đã thu hút được rất nhiều các du khách từ khắp nơi trên cả nước đổ về trảy hội khiến đền Tuần Quán trở thành một nơi giao lưu văn hóa rất có ý nghĩa.
Lưu ý dâng lễ tại Đền Tuần Quán
Đền Tuần Quán hiện tại là một địa điểm lễ bái linh thiêng tại Yên Bái được rất nhiều các con hương Phật tử tứ phương tới đây thành tâm bái lễ cầu tài lộc hay bình an cho gia đình. Khi tới đây lễ bái ngoài các vật phẩm dâng lễ thường thấy như hoa quả, trầu cau, rượu thịt, thẻ hương hay cánh sớ ra, nếu con hương muốn dâng lên những lễ vật đẹp mắt, sang trọng mà vẫn mang được đầy đủ ý nghĩa thì có thể thay thế bằng sản phẩm Oản lễ màu đỏ được thiết kế bởi Oản Tài Lộc. Đây là sản phẩm dâng lễ rất phù hợp và tiện dụng mà vẫn thể hiện được lòng thành kính của người dâng lễ.
Sản phẩm Oản Lễ được cung cấp bởi Oản Tài Lộc là những sản phẩm được thiết kế và trang trí tỉ mỉ, đẹp mắt lại vô cùng sang trọng mà thời gian trưng bày có thể lên tới 6 tháng. Rất phù hợp để bày trên các ban lễ.
